Έκθεση «έξω φρενών από ευχαρίστηση» στο Νόμπελ – Παράλληλες δράσεις από 9 έως 12 Νοεμβρίου 2023
Το πρόγραμμα επιμελητικών εμπλοκών και επιτελεστικών αναστατώσεων της έκθεσης «έξω φρενών από ευχαρίστηση» σε επιμέλεια Νάντιας Αργυροπούλου, συνεχίζεται και ολοκληρώνεται αυτή την εβδομάδα, από Πέμπτη 9/11 έως Κυριακή 12 Νοεμβρίου, με προσκεκλημένα τα παρακάτω πρότζεκτ:
Πέμπτη 9/11, 20:00: «Να πέθανε ή μήπως τάχα ζει» μια βραδιά συνάντησης με τον Νίκο Βέλμο (1890-1930). Η επιμελήτρια Νάντια Αργυροπούλου δανείζεται τον στίχο με τον οποίο η Αριάδνη αποχαιρέτησε τον νεκρό αδελφό της («Πικρά Τραγούδια», 1955) και συντονίζει την ανταλλαγή ιστοριών γύρω από τον ανατρεπτικό, κοινωνικό επαναστάτη, περιπλανώμενο και πολυτάλαντο δημιουργό Νίκο Βέλμο (ψευδώνυμο του Νίκου Βογιατζάκη). Συμμετέχουν, ο Κίμων Θεοδώρου, ιστορικός τέχνης, συγγραφέας και εκδότης της μελέτης «Ο Βέλμος και οι εκθέσεις στο Άσυλον Τέχνης» (εκδόσεις Φαρφουλάς, 2021), η Βένια Παστάκα, ερευνήτρια και υποψήφια διδάκτορας ιστορίας της τέχνης (Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας) και η Ιωάννα Παπαπαύλου, Υπεύθυνη Συλλογής Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Η συνάντηση είναι πρόσκληση σε όσους/ες/α επιθυμούν να συνεισφέρουν γνώσεις και ιστορίες για τον Βέλμο και να μοιραστούν το ενδιαφέρον τους για το έργο και την προσωπικότητά του. Ηθοποιός, σκηνοθέτης, θιασάρχης, ποιητής αυτοδίδακτος ζωγράφος, παθιασμένος τεχνοκρίτης, εκδότης του θρυλικού περιοδικού «Φραγκέλιο»(1926-1929) και των συναφών καλλιτεχνικών λευκωμάτων «Φύλλα Τέχνης» και ιδρυτής του καλλιτεχνικού, μη εμπορικού χώρου «Άσυλον Τέχνης»(1928-1930), ο Βέλμος υπήρξε μια ιδιαίτερη περίπτωση δημιουργού με πολιτική συνείδηση, κοινωνική συμμετοχή και πρωτοπόρα δράση υπέρ των περιθωριοποιημένων και αγνοημένων στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα. Την παρουσία έργων του στην έκθεση «έξω φρενών από ευχαρίστηση», με την ευγενική παραχώρηση της Συλλογής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, (Δωρεά Τάκη Ευσταθίου), διευρύνει και ενδυναμώνει η συνάντηση αυτή όπου θα αναδειχθεί και η σχέση του Βέλμου με άλλα έργα και δημιουργούς στην έκθεση αλλά και o απόηχος των ιδεών και της πρακτικής του ως σήμερα. Διάρκεια, περ. 60’
Παρασκευή 10/11, 19:30 : Απολαυστική μαχητικότητα Live/ Ένα ζωντανό πρόγραμμα της Προσωρινής Ακαδημίας Τεχνών (ΠΑΤ)
Performance: Μάριος Χατζηπροκοπίου, Χαρά Στεργίου
Παρουσίαση της μικρο-έκδοσης: Για μια απολαυστική μαχητικότητα
«Η απολαυστική πολιτική είναι πολιτική που αλλάζει τη ζωή σου προς το καλύτερο ήδη επί του παρόντος. Αυτό δεν σημαίνει ότι η ενασχόληση με την πολιτική δεν είναι επίπονη. Στην πραγματικότητα η εμπλοκή με την πολιτική γεννιέται μέσα από κάτι που σε κάνει να υποφέρεις. Αλλά η απόλαυση είναι το να γνωρίζουμε και να αποφασίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’αυτό, είναι το να αναγνωρίζουμε ότι μοιραζόμαστε τον πόνο μας με άλλους ανθρώπους, το να αισθανόμαστε την αλληλεγγύη των γύρω μας. Οι αγωνιστές στην Αργεντινή μιλούν για την “πολιτικοποίηση της θλίψης μας”.» (Συνέντευξη της Silvia Federici στους carla bergman και Nick Montgomery, «Joyful Militancy. Building Thriving Resistance in Toxic Times», AK Press, σ. 113.)
Πώς στεκόμαστε απέναντι στο πλήθος των απωλειών και της ρητορικής της απόγνωσης, απέναντι στο πλήθος καταστροφών και κρίσεων που μας περιβάλλουν σε τοπικό και διεθνές επίπεδο; Οικολογικές καταστροφές, πυρκαγιές, πλημμύρες, νέα μέτωπα πολέμων, απώλειες ανθρώπων στο πλήθος ριψοκίνδυνων ροών πληθυσμών, έξαρση του ρατσισμού και των γυναικοκτονιών διαμορφώνουν ένα περιβάλλον απόγνωσης. Πως μπορούμε να διαχειριστούμε την απώλεια (waste/d) και να τη μετατρέψουμε σε “απολαυστική μαχητικότητα” όπως μας προτρέπει η Silvia Federici;
Είναι πλέον απολύτως σαφές ότι η καταστροφή και όχι η πρόοδος δεν είναι μόνο αυτό που αντικρίζουμε στο μέλλον αλλά είναι ήδη εδώ. Το παρόν δεν αφορά τον βιολογικό μας χρόνο επί της γης αλλά τον ιστορικό χρόνο που εκτείνεται πέρα από τα δικά μας προσωπικά όρια. Αυτή είναι η σημερινή μας πρόκληση, η κατανόηση της επικαιρότητας όχι ως το “θέμα” που μεταφέρουν τα μίντια αλλά της επιτακτικότητας να μετατραπούμε σε μαχητικά υποκείμενα στο εδώ και στο τώρα.
Στο πλαίσιο της διοργάνωσης «έξω φρενών από ευχαρίστηση» σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου και οργάνωση του Δήμου Χαλανδρίου, η ΠΑΤ (Ελπίδα Καραμπά, Βαγγέλης Βλάχος, Δέσποινα Ζευκιλή, Γιώτα Ιωαννίδου) παρουσιάζει το ζωντανό πρόγραμμα «Για μια απολαυστική μαχητικότητα» που περιλαμβάνει τη διπλή περφορμανς της Χαράς Στεργίου και του Μάριου Χατζηπροκοπίου και τη μετάφραση τεσσάρων κεφαλαίων του βιβλίου «Joyful Militancy/ Building Thriving Resistance in Toxic Times» των carla bergman και Nick Montgomery, εκδόσεις: AK Press, στο πλαίσιο των μικρο-εκδόσεων της ΠΑΤ.
Ένα ΠΑΤ Live για την απώλεια (waste/d), την απόλαυση, την ήπια δύναμη (soft power) και τη μαχητικότητα.
Μάριος Χατζηπροκοπίου, Στο Πρόσωπο Μονάχα Είμαι Θλιμμένη, performance Διάρκεια: 15-20’
Συμμετέχουσες: ΠΑΤ, ηχογραφήσεις, φωνές θεατών
Ξέρεις τι άλλο έμαθα; Είπαν πως πρέπει να έχουμε τη χαρά της ζωής. Ε, λοιπόν την έχω. Άκουσα κι ένα ωραίο τραγούδι, μέχρι που έκλαψα.
Θα σου πω: φοβόμουν ένα είδος τυφλής και ήδη άγριας χαράς που άρχιζε να με καταλαμβάνει. Είναι ένα τίποτα που είναι ο Θεός –και που δεν έχει γεύση. Μα δεν υπάρχει πάθος που να έχεις υποφέρει με πόνο και αγάπη που να μην το ακολουθεί ένα αλληλούια. Κι ο θάνατος δεν έχει πλέον εξουσία πάνω μου γιατί ΔΕΝ ΦΟΒΑΜΑΙ ΠΙΑ! Δώσ’ μου το χέρι σου.
Δεν ξέρω πώς αλλάζει κανείς πρόσωπο. Αλλά στο πρόσωπο μονάχα είμαι θλιμμένη γιατί από μέσα είμαι χαρούμενη. Είναι τόσο ωραίο να ζεις, έτσι δεν είναι;[ Μια πολυφωνική μοιρασιά κειμένων της Κλαρίσε Λισπέκτορ –για το παρόν που καίει, δίχως ελπίδα και υπόσχεση, το υλικό των πραγμάτων, τη χαρά του να χάνεσαι, τη χαρά του Σαμπάτ. Η τελευταία λέξη θα είναι η τέταρτη διάσταση. ]
Χαρά Στεργίου, Live Audience, performance Διάρκεια: 15-20’Το Live Audience ‘παίζει’ με τις έννοιες της ζωντανής ακρόασης και του ζωντανού ακροατηρίου. Αποτελεί ένα κάλεσμα σε μια πολύ-ακροαματική διαδικασία γύρω από ένα ηχητικό και ένα γραπτό αρχείο για τα συναισθήματα και τις καταστολές των ακροαματικών μαχητικών κοινών.
Μικρο-έκδοση «Για μια απολαυστική μαχητικότητα»
Η μικρο-έκδοση «Για μια απολαυστική μαχητικότητα» περιλαμβάνει μετάφραση τεσσάρων κεφαλαίων του βιβλίου «Joyful Militancy/ Building Thriving Resistance in Toxic Times» των carla bergman και Nick Montgomery, εκδόσεις: AK Press. Στο βιβλίο τους οι carla bergman και Nick Montgomery επανεξετάζουν την παραδοσιακή φιγούρα του άκαμπτου, αδίστακτου μαχητή που τείνει να συνδέεται με την έντονη πειθαρχία, το καθήκον και τον ένοπλο αγώνα, χαρακτηριστικά που έρχονται σε αντίθεση με το να είσαι εύπλαστος/η, δεκτικός/ή ή ευαίσθητος/η. Αυτά τα ιδεώδη της μαχητικότητας έχουν αμφισβητηθεί, ιδίως από μαύρες, Αυτόχθονες και μετα-αποικιακές φεμινίστριες, οι οποίες έχουν επισημάνει τις παγίδες της άκαμπτης ιδεολογίας, της πατριαρχικής ηγεσίας και της παραμέλησης της φροντίδας και της αγάπης. Στο πολυφωνικό βιβλίο τους, η μαχητικότητα της ACT UP και των Μητέρων της Plaza de Mayo στην Αργεντινή τη δεκαετία του 1970 συναντούν την Αναζωογόνηση των Αυτοχθόνων στην Όκα του Καναδά το καλοκαίρι του 1990 και τις ιστορικές κουίρ εξεγέρσεις.
«Είναι δυνατόν να είμαστε μαχητικοί για τη δημιουργικότητα και τη φροντίδα; Μπορεί η μαχητικότητα να είναι αποκρίσιμη και να βασίζεται στις σχέσεις; Μπορούν οι άνθρωποι να είναι μαχητικοί για την απόλαυση; (…) Με την απολαυστική μαχητικότητα θέλουμε να δούμε τι σημαίνει να ζωντανεύουν ο αγώνας και η φροντίδα, η αγωνιστικότητα και η τρυφερότητα, χέρι-χέρι.» (carla bergman και Nick Montgomery, AK Press, 2017, σ. 30.) Η μετάφραση και η διακίνηση κειμένων στα ελληνικά αποτελεί για την ΠΑΤ μια μαχητική χειρονομία απέναντι στις κυρίαρχες γλώσσες και γεωγραφίες. Η παρούσα έκδοση είναι η 6η της σειράς μικρο-εκδοσεων της ΠΑΤ.Τα ΠΑΤ Lives είναι μέρος της ερευνητικής μεθοδολογίας της ΠΑΤ για μια επιτελεστική παραγωγή γνώσης και μια εκπαιδευτική πρακτική μοιράσματος. Σταδιακά δημιουργείται έτσι ένα αρχείο πρακτικών και κειμένων προσβλέποντας στη δημιουργία ενός παραδείγματος όσον αφορά τους όρους της καλλιτεχνικής και επιμελητικής πρακτικής στο εγχώριο πεδίο, παράλληλα με τη δημιουργία δικτύων συνεργασίας που δρουν ενδυναμωτικά και εμπλουτίζουν το πεδίο Συνολική διάρκεια περ. 60’
Σάββατο 11/11, 13:00 : Ξενάγηση στην έκθεση από την επιμελήτρια της Νάντια Αργυροπούλου με παρόντα αρκετά από τα συμμετέχοντα καλλιτεχνά και επιμελητά. Η ξενάγηση θα γίνει στα ελληνικά και θα διαρκέσει περίπου 150’
Κυριακή 12/11, 16:00 & 18:00 : 16:00 – 17:45: «Η αντίσταση των πυγολαμπίδων», επιτελεστικές ομιλίες για την τέχνη, την αποανάπτυξη, τις ευφρόσυνες πρακτικές αλληλεγγύης στην εποχή της παγκόσμιας κατάρρευσης, σε επιμέλεια Νάντιας Αργυροπούλου. Η έναρξη της αρθρωτής αυτής δράσης γίνεται με μια συνομιλία της Νάντιας Αργυροπούλου και του κοινωνικού περιβαλλοντολόγου Χρήστου Βρεττού με τον Τέο Ρόμβο και τη Χαρά Πελεκάνου με αφετηρία το έργο τους όπως παρουσιάζεται στην έκθεση. Η ιστορία του βιβλιοπωλείου Octopus Press στα Εξάρχεια και της έκδοσης του περιοδικού ΤΡΥΠΑ, τα βιβλία, οι ταινίες, τα ταξίδια, το οικοαναρχικό κίνημα, το Γεωπάρκο της Σύρου και άλλα σε μια συζήτηση με έμφαση σε ζωντανές πρακτικές μαχητικής αλληλεγγύης, κοινωνικής δικαιοσύνης και οικολογικής καθημερινής πολιτικής που αποτελούν βίωμα των δύο δημιουργών. Εικόνες υψηλής ανάλυσης Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί με τον ίδιο διαλογικό τρόπο η δράση του σωματείου «Σώστε την Ίο (Save Ios)» με την συμμετοχή του μέλους του και υπεύθυνου για την πολιτιστική δράση, εικαστικού καλλιτέχνη Δημήτρη Φουτρή και με βιντεοσκοπημένο μήνυμα του προέδρου του, Δημήτρη Βαγιανού, καθηγητή Χρηματοοικονομικών στο London School of Economics. Το Σωματείο, το οποίο ιδρύθηκε το 2020 ως αντίδραση στην αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος και της Αιγαιοπελαγίτικης φυσιογνωμίας της Ίου, και την ντε-φάκτο ιδιωτικοποίηση μέρους της Ίου και των παραλιών της. Το σωματείο επιδιώκει μια μορφή ανάπτυξης ήπια και φιλική στο περιβάλλον, συμβατή με τη φυσιογνωμία του νησιού, και της οποίας τα οφέλη θα διαχέονται καλύτερα στην τοπική κοινωνία. Συμμετέχει επίσης στον σχεδιασμό και την υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων, όπως το MedReset για την κατασκευή δικτύου μικρο-φραγμάτων σε ρέματα της Ίου, και υλοποιεί πολιτιστικές δράσεις, όπως το πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών Ios Art Residency.Οι συζητήσεις θα γίνουν στα ελληνικά και θα συμπεριλάβουν ερωτήσεις από το κοινό.
18:00: «Απροσδόκητες Αποδόσεις», περφόρμανς της Νάνσυ Σταματοπούλου με τη συνεργασία των Τάσου Βρεττού, Μάκη Φάρου, Νικολέτας Χατζοπούλου. Η φετινή έκθεση στο κτίριο Νόμπελ τελειώνει επισκεπτόμενη μέσα από μια σωματική, ερευνητική διαδικασία, τα ερωτήματα και τις διεκδικήσεις της προηγούμενης έκθεσης και διαθεματικής διοργάνωσης, «Το Αίνιγμα του Δάσους, Τάσος Βρεττός» (Νοέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023, επιμέλεια Νάντια Αργυροπούλου και Γιώργος Τζιρτζιλάκης). Η καλλιτέχνης της performance Νάνσυ Σταματοπούλου ενεργοποιεί στα πλαίσια μιας χρονοθετημένης προβολής (Μάκης Φάρος) με ζωντανή μουσικο-ηχητική παρέμβαση (Νικολέτα Χατζοπούλου) το σύμπαν των εικόνων του δάσους (Τάσος Βρεττός). Η χρονική και τοπική μετατόπιση όλων των εμπλεκόμενων σημείων και σωμάτων συμπυκνώνεται στην (εν)συναίσθηση του αγεφύρωτου κενού, του φράγματος που είναι πάντα η αναπαράσταση, του κουράγιου και της δέσμευσης που χρειάζεται για να το αμφισβητήσει κανείς, της εξωφρενικής ευχαρίστησης που φέρει το παράδοξο των απροσδόκητων αποδόσεων κάθε ιστορίας. Διάρκεια περ. 20’
INFO
Oργάνωση: Δήμος Χαλανδρίου
Με τη χορηγία: ΦΛΥΑ, Δημοτική Ανώνυμη Εταιρεία Εκμετάλλευσης Ακινήτων Δήμου Χαλανδρίου
Με τη χορηγία: Karavias Underwriting Agency S.A.
Χορηγός Φιλοξενίας : NEW Hotel
Ώρες λειτουργίας: Τετάρτη – Παρασκευή 18:00–21:30 Σάββατο & Κυριακή 12:30–18:00
Η είσοδος στην έκθεση και σε όλες τις εκδηλώσεις είναι ελεύθερη.
Κτίριο «Νόμπελ» – χώρος πολιτισμού Δήμου Χαλανδρίου,
Ήβης 30 & Τυμφρηστού, 152 34
Χαλάνδρι M3, στάση Χαλάνδρι | ΟΑΣΑ, γραμμή 447, στάση Αρδηττού
Το κτίριο είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ μόνο στο ισόγειο.
Επικοινωνία: ouragedbypleasure@gmail.com
Ακολουθήστε μας στο Instagram: @outragedbypleasure