Έλληνες Ποιητές της Μαριούπολης
Στον φιλόξενο χώρο των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου Χαλανδρίου είχαμε πριν λίγες μέρες την ευκαιρία να γνωριστούμε με μια άγνωστη πλευρά του ελληνικού πολιτισμού. Την εκδήλωση ανέλαβε το άρτι συσταθέν “Κέντρο Επιστημονικής και Κοινωνικής Πρωτοβουλίας”. Συντελεστές της επιτυχίας της εκδήλωσης ήσαν η φιλόλογος Ναταλία Μπασένκο και ο επικεφαλής της Λέσχης μας Στέλιος Ελληνιάδης.
Η Ναταλία με γλαφυρό τρόπο παρουσίασε τον λογοτεχνικό πλούτο των Ελλήνων της Αζοφικής στη νότια Ουκρανία. Ειδικότερα αναφέρθηκε διεξοδικά στους πρωτεργάτες της ελληνικής πνευματικής ζωής των πόλεων της νότιας Ουκρανίας και ειδικότερα της περιοχής της Μαριούπολης. Παρουσίασε ανάγλυφα τα γλωσσικά ιδιώματα των Ελλήνων αυτών των περιοχών και κυρίως την ποιητική παραγωγή των γηγενών Ελλήνων λογοτεχνών.
Ο Στέλιος Ελληνιάδης αναφέρθηκε στην από τον 6ο π.Χ. αιώνα και εντεύθεν διαχρονική παρουσία του ελληνισμού στην κλειστή θάλασσα της Αζοφικής (αρχαία Μαιώτις, όπου εκβάλλει ο ποταμός Ντόν, ο αρχαίος Τάναϊς), στην Κριμαία και γενικότερα στη νότια Ουκρανία όπου τα κυριότερα κέντρα του ελληνισμού είναι η Οδησσός, η Χερσών, η Μελιτόπολη, η Μαριούπολη, η Συμφερόπολη, η Σεβαστούπολη, το Ταγκανρόγκ κ.ά. Υπογράμμισε την συμμετοχή των Ελλήνων στην πνευματική ανέλιξη της Ουκρανίας τόσο στην προεπαναστατική όσο και στη μετεπαναστατική περίοδο. Παράλληλα τόνισε τις συνθήκες ζωής στην απέραντη στέπα, όταν κατόπιν διατάγματος της Μεγάλης Αικατερίνης οι Έλληνες την καταγωγή έπρεπε να εγκαταλείψουν τις παλαιές εστίες τους και να εγκατασταθούν σε καινούργιους τόπους. Εκεί ήρθαν αντιμέτωποι με μύριες δυσχέρειες στη διαδικασία οργάνωσης της ζωής τους. Παρά τις αντιξοότητες δημιούργησαν ναούς, σχολεία, συλλόγους, εφημερίδες, ανώτερες και ανώτατες σχολές. Όμως η περίοδος των διώξεων στα τέλη της δεκαετίας του ’30 σήμανε και την βίαιη παύση πολλών λειτουργιών και δραστηριοτήτων του γηγενούς ελληνισμού, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος των πνευματικών ανθρώπων φυλακίσθηκε, εξορίσθηκε ή εκτελέσθηκε.
Μέσα από προβολή σχετικών βίντεο οι καλεσμένοι της βραδιάς πήραν μία γεύση από τις γιορτές, τις πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις αλλά και άκουσαν με συγκίνηση τον λόγο των απλών γυναικών των ελληνικών χωριών καθώς και χορωδιακά τραγούδια.
Πέραν αυτών έγινε αναφορά και σε μία γυναίκα-θρύλο όχι μόνο για τους εκεί Έλληνες αλλά και γενικότερα για την Ουκρανία και την Σοβιετική Ένωση.Πρόκειται για την Πάσα Αγγέλινα, την πρώτη γυναίκα οδηγό τρακτέρ στην δεκαετία του ’30, η οποία αποτέλεσε πρότυπο για την νέα γυναίκα της μετεπαναστατικής περιόδου, το αντίστοιχο του Σταχάνωφ στον χώρο των γυναικών. Ανεξάρτητα από τις ενστάσεις που θα προέβαλε κάποιος για τα αρνητικά εκείνης της περιόδου και τον τύπο ανθρώπου που διαμορφωνόταν, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε την τιτάνια προσπάθεια αυτών των ανθρώπων να αντιμετωπίσουν τις τεράστιες δυσχέρειες στην παραγωγή εν όψει μάλιστα του επερχόμενου ολέθριου πολέμου.
Η βραδιά αποτέλεσε το βάπτισμα του πυρός για το “Κέντρο Επιστημονικής και Κοινωνικής Πρωτοβουλίας”, του οποίου βασικός στόχος είναι η κοινωνική και πολιτιστική προσέγγιση των προοδευτικών δημοκρατικών δυνάμεων του τόπου μας με τις αντίστοιχες της Ουκρανίας και της Ρωσίας. Αυτό αποκτά μεγάλη σημασία ιδιαίτερα στην κρίσιμη σημερινή συγκυρία, όταν έχει επιβληθεί με την συνδρομή αμερικανικών και γερμανικών συμφερόντων ένα φασιστικό καθεστώς στο Κίεβο που έχει δημιουργήσει μία εστία πολέμου στα ανατολικά της χώρας με εκατοντάδες θύματα.
Στη γενικότερη κρίση η σφυρηλάτηση πολιτιστικών δεσμών μεταξύ των λαών συνιστά ένα ισχυρό αντίδοτο.
(Δελτίο τύπου των συλλόγων «Δρόμοι Φιλίας» και «Κέντρο Επιστημονικής και Κοινωνικής Πρωτοβουλίας»)
