Επιδημιολογική επαγρύπνηση κατά επιδημιών ιλαράς και ερυθράς

e-mail : irini.halatsi@www.chalandri.gr                                                                                                   

 

 
 
Εμφάνιση κρουσμάτων Ιλαράς και Ερυθράς παρατηρήθηκαν πρόσφατα σε χώρες όπως η Σερβία, η Σλοβενία, η Κροατία και η Γερμανία, όπου δυστυχώς ένα βρέφος έχασε τη ζωή του. Η σοβαρότητα αυτών των επιδημιών εμφαίνεται από διεθνή επιδημιολογικά στοιχεία που αναφέρουν για παράδειγμα ότι το 2006 καταγράφηκαν 242.000 θάνατοι από Ιλαρά παγκοσμίως, δηλαδή περίπου 663 θάνατοι την ημέρα.
Στην Ελλάδα έχει καταγραφεί, ως πιο πρόσφατη επιδημία Ιλαράς, η έξαρση που παρατηρήθηκε το 2010 και το 2011, με 149 και 40 κρούσματα αντίστοιχα, αλλά και την παρούσα χρονική περίοδο οι Υγειονομικές Υπηρεσίες της χώρας μας βρίσκονται σε αυξημένη επιφυλακή, λόγω της εμφάνισης επιδημιών σε γειτονικές μας χώρες.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων εξέδωσε εκτίμηση κινδύνου σχετικά με την εμφάνιση επιδημίας Ιλαράς και παράλληλα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) έθεσε ως στόχο την εκρίζωση της Ιλαράς, της Ερυθράς και του Συνδρόμου της Συγγενούς Ερυθράς ως το 2020, εκπονώντας ένα στρατηγικό σχέδιο, το οποίο έχει ως στόχο την διατήρηση της υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού άνευ των νόσων αυτών.

Καταπολέμηση Ιλαράς και Ερυθράς μέσω συστηματικού εμβολιασμού:
Κύριο μέσο για την μείωση των επιπτώσεων των σοβαρών και άκρως μεταδοτικών αυτών ασθενειών, καθώς και τον περιορισμό των ποσοστών θνησιμότητας που επιφέρουν, είναι η διεξαγωγή εμβολιασμών με στόχο την εμβολιαστική κάλυψη τουλάχιστον του 95% του γενικού πληθυσμού. Ο εμβολιασμός γίνεται με τη χορήγηση του τριδύναμου εμβολίου MMR το οποίο προλαμβάνει την Ιλαρά, την Ερυθρά και την Παρωτίτιδα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) συνιστά την πρώτη δόση δίνεται στους πρώτους 12 με 18 μήνες ζωής και την δεύτερη σε ηλικία 4 έως 6 ετών. Ακόμα και σε ανεμβολίαστους ενήλικες συνιστάται ο εμβολιασμός, ιδιαίτερα εφόσον είναι επαγγελματίας υγείας, φοιτητές, γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (τουλάχιστον 3 μήνες προ εγκυμοσύνης), θηλάζουσες και άτομα που σκοπεύουν να ταξιδέψουν προς χώρες όπου οι συγκεκριμένες νόσοι παρουσιάζουν κρούσματα στον πληθυσμό.

Η σημασία του εμβολιασμού ως μέσω πρόληψης και διατήρηση της υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού μπορεί να τονιστεί αναφέροντας ότι εάν έπαυε η συστηματική διεξαγωγή του, τότε οι νόσοι αυτοί θα μεταδίδονταν ταχύτατα και τα ποσοστά θνησιμότητας θα αυξάνονταν κατακόρυφα.
 
Αναγκαιότητα ελέγχου εμβολιαστικής κάλυψης:
Πρόσφατα το ΚΕΕΛΠΝΟ εξέδωσε οδηγίες επιτήρησης για την πρόληψη εμφάνισης επιδημιών, οι οποίες απεστάλησαν σε όλους τους αρμόδιους φορείς, με κύρια σημεία την υποχρεωτική δήλωση των κρουσμάτων, επιβεβαιωμένων ή και πιθανών, καθώς και την επιτακτική ανάγκη ελέγχου της υπάρχουσας εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού.

Οι γονείς καλούνται σε συνεννόηση με τον ιατρό τους να ελέγξουν την οικογενειακή τους εμβολιαστική κατάσταση, μέσω των βιβλιαρίων υγείας των βρεφών, παιδιών, εφήβων αλλά και των ιδίων.

Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να ληφθεί για την υγειονομική επιτήρηση των ειδικών ομάδων πληθυσμών με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, όπως είναι οι αθίγγανοι, οι μετακινούμενοι πληθυσμοί, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες και άτομα κλειστών πληθυσμών.

Ιλαρά:
Επισημαίνεται ότι ο ιός της Ιλαράς παρουσιάζει αυξημένη δυνατότητα μετάδοσης, η οποία γίνεται μέσω σταγονιδίων από άτομο σε άτομο. Αρκεί να αναφερθεί ότι ένας ασθενής μπορεί να μολύνει τουλάχιστον 12 έως και 18 άτομα του περιβάλλοντος του. Άτομα που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή ή μένουν στο ίδιο σπίτι διατρέχουν κίνδυνο επιμόλυνσης σε ποσοστό  90%.  Ο ασθενής μεταδίδει τον ιό τέσσερις (4) μέρες πριν την εμφάνιση του χαρακτηριστικού εξανθήματος της νόσου έως και τέσσερις (4) μέρες έπειτα.

Συμπτώματα της νόσου της Ιλαράς εμφανίζονται μετά από δώδεκα (12) ημέρες από την στιγμή της μόλυνσης, και περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, βήχα, καταρροή ή και επιπεφυκίτιδα, ενώ το χαρακτηριστικό της νόσου είναι η εμφάνιση κηλιδοβλατιδώδους εξανθήματος
Η Ιλαρά αποτελεί νόσο που δύναται να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές περιλαμβανομένων αναπνευστικών και νευρολογικών προβλημάτων, όπως είναι η εγκεφαλίτιδα και η μυοκαρδίτιδα, που συχνά οδηγούν στον θάνατο.

Ερυθρά:
Ο ιός της Ερυθράς μεταδίδεται και αυτός με σταγονίδια από την μύτη ή το στόμα που περιέχουν τον ιό, μια (1) εβδομάδα πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων έως και μια (1) εβδομάδα μετά. Επίσης η νόσος μεταδίδεται και δια μέσου του πλακούντα και προκαλεί συγγενή λοίμωξη στο έμβρυο κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης που επιφέρει πολύ σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες, οι οποίες και παραμένουν για όλη τη μετέπειτα ζωή του.

Τα συμπτώματα της νόσου της Ερυθράς εμφανίζονται περίπου μετά από δύο (2) ή τρείς (3) εβδομάδες από την στιγμή της λοίμωξης και περιλαμβάνουν πυρετό (όχι υψηλό), εξάνθημα, ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, διόγκωση των λεμφαδένων και αρθραλγίες. Η μετάδοση της νόσου ξεκινά (επτά) 7 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος και συνεχίζεται για επτά (7) ημέρες μετά.
Θεραπευτική αντιμετώπιση:
 

 

                                     Επόπτρια Δημόσιας Υγείας Δήμου Χαλανδρίου